ولادت

 فاطمه (علیها السلام) در سال پنجم پس از بعثت(2) و در روز 20 جمادی الثانی در مکه به دنیا آمد. چون به دنیا پانهاد، به قدرت الهی لب به سخن گشود و گفت: "شهادت می‌دهم که جز خدا، الهی نیست و پدرم رسول خدا و آقای پیامبران است و شوهرم سرور اوصیاء و فرزندانم (دو فرزندم) سرور نوادگان می‌باشند." اکثر مفسران شیعی و عده‌ای از مفسران بزرگ اهل تسنن نظیر فخر رازی، آیه آغازین سوره کوثر را به فاطمه (علیها السلام) تطبیق نموده‌اند و او را خیر کثیر و باعث بقا و گسترش نسل و ذریه پیامبر اکرم ذکر نموده‌اند. شایان ذکر است که آیه انتهایی این سوره نیز قرینه خوبی براین مدعاست که در آن خداوند به پیامبر خطاب می‌کند و می‌فرماید همانا دشمن تو ابتر و بدون نسل است.

نام، القاب، کنیه‌ها

 نام مبارک آن حضرت، فاطمه (علیها السلام) است و از برای ایشان القاب و صفات متعددی همچون زهرا، صدیقه، طاهره، مبارکه، بتول، راضیه، مرضیه، نیز ذکر شده است.

فاطمه، در لغت به معنی بریده شده و جدا شده می‌باشد و علت این نامگذاری بر طبق احادیث نبوی، آنست که: پیروان فاطمه (علیها السلام) به سبب او از آتش دوزخ بریده، جدا شده و برکنارند.

زهرا به معنای درخشنده است و از امام ششم، امام صادق (علیه السلام) روایت شده است که: "چون دخت پیامبر در محرابش می‌ایستاد (مشغول عبادت می‌شد)، نورش برای اهل آسمان می‌درخشید؛ همانطور که نور ستارگان برای اهل زمین می‌درخشد."

صدّیقه به معنی کسی است که به جز راستی چیزی از او صادر نمی شود. طاهره به معنای پاک و پاکیزه، مبارکه به معنای با خیر و برکت، بتول به معنای بریده و دور از ناپاکی، راضیه به معنای راضی به قضا و قدر الهی و مرضیه یعنی مورد رضایت الهی.(1)

کنیه‌های فاطمه (علیها السلام) نیز عبارتند از ام الحسین، ام الحسن، ام الائمه، ام ابیها و...

ام ابیها به معنای مادر پدر می‌باشد و رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) دخترش را با این وصف می‌ستود؛ این امر حکایت از آن دارد که فاطمه (علیها السلام) بسان مادری برای رسول خدا بوده است. تاریخ نیز گواه خوبی بر این معناست؛ چه هنگامی که فاطمه در خانه پدر حضور داشت و پس از وفات خدیجه (سلام الله علیها) غمخوار پدر و مایه پشت گرمی و آرامش رسول خدا بود و در این راه از هیچ اقدامی مضایقه نمی‌نمود، چه در جنگها که فاطمه بر جراحات پدر مرهم می‌گذاشت و چه در تمامی مواقف دیگر حیات رسول خدا.

فاطمه (علیها السلام) در نزد مسلمانان برترین و والامقام ترین بانوی جهان در تمام قرون و اعصار می‌باشد. این عقیده بر گرفته از مضامین احادیث نبوی است. این طایفه از احادیث، اگر چه از لحاظ لفظی دارای تفاوت هستند، اما دارای مضمونی واحد می‌باشند. در یکی از این گفتارها (که البته مورد اتفاق مسلمانان، اعم از شیعه و سنی است)، رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌فرمایند: "فاطمه سرور زنان جهانیان است". اگر چه بنابر نص آیه شریفه قرآن، حضرت مریم برگزیده زنان جهانیان معرفی گردیده و در نزد مسلمانان دارای مقامی بلند و عفت و پاکدامنی مثال‌زدنی می‌باشد و از زنان برتر جهان معرفی گشته است، اما او برگزیده‌ی زنان عصر خویش بوده است. ولی علو مقام حضرت زهرا (علیها السلام) تنها محدود به عصر حیات آن بزرگوار نمی‌باشد و در تمامی اعصار جریان دارد. لذا است که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در کلامی دیگر صراحتاً فاطمه (علیها السلام) را سرور زنان اولین و آخرین ذکر می‌نمایند. اما نکته‌ای دیگر نیز در این دو حدیث نبوی و احادیث مشابه دریافت می‌شود و آن اینست که اگر فاطمه (علیها السلام) برترین بانوی جهانیان است و در بین زنان از هر جهت، کسی دارای مقامی والاتر از او نیست، پس شناخت سراسر زندگانی و تمامی لحظات حیات او، از ارزش فوق العاده برخوردار می‌باشد. چرا که آدمی با دقت و تأمل در آن می‌تواند به عالیترین رتبه‌های روحانی نائل گردد. از سوی دیگر با مراجعه به قرآن کریم درمی‌یابیم که آیات متعددی در بیان شأن و مقام حضرتش نازل گردیده است که از آن جمله می‌توان به آیه‌ی تطهیر، آیه مباهله، آیات آغازین سوره دهر، سوره کوثر، آیه اعطای حق ذی القربی و... اشاره نمود که خود تأکیدی بر مقام عمیق آن حضرت در نزد خداوند است. این آیات با تکیه بر توفیق الهی، در مقالات دیگر مورد بررسی قرار خواهد گرفت. ما در این قسمت به طور مختصر و با رعایت اختصار، به مطالعه شخصیت و زندگانی آن بزرگوار خواهیم پرداخت.

راجع به شخصیت والای حضرت فاطمه (س) بیش از پنجاه آیه قرآن تأویل و تفسیر شده است. این نوشتار تحت عنوان فاطمه کوثر بیکران حق به رشته تحریر درآمد و نگارنده در پی آن است که با استفاده از سوره مبارکه کوثر، گذری بر شخصیت و عظمت و فضایل والای حضرت صدیقه کبری (س) داشته و عناوینی از قبیل پیشگویی و اعجاز سوره، معنی و مراد کوثر، وجوه نامگذاری فاطمه زهرا (س) به کوثر، ارتباط کوثر محمدی با کوثر بهشتی، فاطمه به عنوان حقیقتی یکدانه در عالم خلقت، مورد بحث قرار گرفته و سپس فاطمه زهرا (س) بعنوان برترین و جامع‌ترین الگو عالم بشریت در همه ابعاد زندگی (سجاده بندگی، جلوه‌گاه وارستگی، عرصه وظایف خانوادگی، حیا، عفاف، حجاب، ایثار، انفاق، ساده زیستی و جبهه فرهنگی، سیاسی....) برای همه عصرها، نسل‌ها معرفی و در نهایت به یکی از ضروری‌ترین عرصه که بایستی به فاطمه زهرا (س) اقتداء کرد یعنی عرصه دفاع از حریم ولایت و امامت و استمرار آن یعنی ولایت فقیه در عصر غیبت امام زمان (عج) اشاره گردید؛ چه اینکه فاطمه زهرا (س) همچون کوثر بیکران الهی به عنوان اسوه و الگوی بی‌نظیر همیشه سرسبز و حیات بخش استمرار داشته و درس و عبرتی برای همه عصرها و نسل‌ها در طول تاریخ خواهد بود

نخستین قطره خونی که از بدن شهید ریخته شود همه گناهان او آمرزیده می شود.

جنت و نار، مجلس24

نخستین روز خلقت دنیا روز یکشنبه بود.

بحارالانوار، ج86، (چاپ بیروت) ص280

الرسول الاعظم(ص): اول من باالقلم ادریس.

نخستین کسی که با قلم نوشت، ادریس بود.

کنزالعمال، خ 32269

نخستین کسی که خمس مال خودرا پرداخت کرد، جناب حضرت ابراهیم خلیل (ع) بود.

حیاه القلوب، ص82

نخستین خطیب در اسلام درمیان مردان حضرت علی علیه السلام ودر زنان حضرت صدیقه طاهره(س) است.

الاوائل، ص352

نخستین چیزی که در روز قیامت به آن رسیدگی می شود(ثواب) صدقه آب (دادن به تشنه) است.

بحارالانوار،ج96،ص173.